ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI NEDİR?

Ortaklığın giderilmesi davası veya diğer bir adıyla izale-i şuyu davası paylı veya el birliği mülkiyetine konu taşınır ve/veya taşınmaz mala sahip kişilerin o mal hakkında anlaşamamaları nedeniyle mahkemede dava açılarak malın paylaşımının talep edildiği davalardır.

Ortaklığın giderilmesi davaları, paylı mülkiyetin yahut elbirliği mülkiyetinin konusunu oluşturan taşınır ya da taşınmaz mal ya da hakların, paydaşlar veya ortaklar arasındaki birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirmek suretiyle ferdi mülkiyete geçmesini sağlayan davalardır. Niteliği itibariyle iki taraflı ve dava tarafları için benzer sonuçlar meydana getiren ortaklığın giderilmesi davaları, bu özelliği itibariyle diğer dava türlerinden ayrılmakta ve farklı usul işlemlerine tabi tutulmaktadır.

Bir ortak tarafından bu hakkın kullanılması, bütün ortaklar tarafından paylaşmayı yerine getirme borcunu doğurur.

ORTAKLIĞIN GİDERİLME DAVASINDA PAYLAŞMA TÜRLERİ

Ortaklar arasındaki paylaşmanın nasıl yapılacağı TMK 699. Maddesinde düzenlenmiştir. Bir veya birkaç ortağın geçerli şekilde paylaşma istemleri ile paylaşma borcu doğunca, bu borcun rızaen yerine getirilmesi (rızai paylaşma) durumunda paylaşma, aynen bölüşme veya bedelini paylaşmak üzere malın pazarlık veya arttırma ile satılması (bedelin bölüşülmesi) ile gerçekleşebilir (TMK 699/1). Şayet bir veya birkaç paydaşın paylaşmaya yanaşmaması ya da paylaşmanın tarzında anlaşamaması durumunda mahkeme tarafından paylaşmanın sağlanması (kazai paylaşma) için dava açılır. Bu davada hâkim, malın aynen bölünmesi mümkün oldukça malın aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verecektir (TMK m. 699/2). Bu hâlde aynen paylaşmanın mümkün olup olmadığı araştırılmalıdır. Aynen paylaşmanın mümkün olduğu anlaşıldığı takdirde, satış yoluyla paylaşma kararı verilemeyecektir. Aynen paylaşmanın mümkün görülmediği durumda talep olması hâlinde satış yoluyla ortaklığın giderilmesine karar verilecektir.

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI ŞARTLARI

1. Elbirliği ya da paylı mülkiyete konu taşınır ve/veya taşınmaz bir malın varlığı gerekir.
2. Davacının dava açarken diğer tüm ortakları davaya dahil etmesi gerekir.

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEMESİ

Ortaklığın giderilmesi (izale-i şüyu) davasında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise; ortaklığın giderilmesi istenen malın taşınmaz mal olması durumunda taşınmazın bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesi, taşınır mal olması durumunda ise davalının yerleşim yeri mahkemesidir. 

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI ARABULUCUK

Belirtmek gerekir ki; 5 Nisan 2023 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan yasal düzenlemeyle 1 Eylül 2023 tarihinden itibaren ortaklığın giderilmesi davası açmadan önce arabuluculuk yoluna gidilmesi zorunlu kılınmıştır. Aksi taktirde dava, dava şartı yokluğu nedeniyle reddedilecektir.

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI NE KADAR SÜRER?

Ortaklığın giderilmesi davası ortalama olarak 1,5-2 yıl gibi bir sürede tamamlanabilmektedir. Ancak belirtmek gerekir ki çeşitli etkenlere bağlı olarak bu süre uzayıp kısalabilmektedir. Tarafların sayısı, dava konusu malın nitelik ve değeri, mahkemenin yoğunluğu, eksiklikler, bilirkişi ve keşif itirazları, üst derece kanun yolları, satış süreci davanın ne kadar süreceğini doğrundan etkileyecek etmenlerdir.

Daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.